Dövizdeki hareket neden durulmuyor?

Normalde evde TV seyrettiğimiz gece saatlerinde ekonomi haberleri seyretmeye başladık. Bazen TC Merkez Bankası’nın olağanüstü toplantısını bazen de FED’in açıklamasını bekler olduk.

Dışa açık bir ekonomi için döviz dengesi önemlidir. Hele bir de yüksek cari açık veriyor, dövize olan talep az değilse, dövizle ilgili gelişmeleri daha yakından izlemek gerekiyor.

Hazine Ocak ayında kamu kurumları sayesinde rahat borçlandı

17 Ocak tarihli yazımda, bu ay yapılan Hazine iç borçlanma ihalelerine dikkatinizi çekmiştim. İhalesi yapılan uzun vadeli kağıtlarda yabancıların ağırlığının fazla olduğunu belirterek, risk iştahlarının yılın kalan bölümündeki gelişmelere ışık tutacağını vurgulamıştım.

Bu bağlamda, Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı toplantının özel önem taşıdığını ısrarla belirtmiştim. Toplantı sıradan kararlarla sona erdi.

Ardından dolardaki tırmanış hızlandı.

Doların ateşi aşırı yükselince TCMB acele bir açıklama yaparak, Para Politikası Kurulu’nun, bu akşam olağanüstü toplanacağını duyurdu. Benim dikkatimi çeken şey, açıklamanın yapıldığı saatti. Dün yapılan Hazine ihalelerinin sonuçları alındıktan sonra kamuoyu olağanüstü toplantı yapılacağı konusunda billgilendirildi.

Bu gidişi teknisyenler değil siyasetçiler durdurabilir

Ekonomi çok zor günlerden geçiyor. Yaşananlara türbülans diyen de var kriz diyende. Tanımı ne olursa olsun acilen bir dizi çözüm üretmek gerekiyor.

Çözüm deyince aklınıza hemen para ve maliye politikası gelmesin. O alanlarda yapılacaklar zaten uzun bir liste oluşturmuştu. Artık onlara bir de hukuk, yargı, emniyet, ordu, istihbarat, eğitim, sağlık alanlarında yapılacaklar eklendi. Kısacası devlettin yeniden yapılandırılması gerekiyor. Devleti çetelerden temizlenmek, rüşvet ve yolsuzluk yapanları hemen cezalandırılmak lazım.

Popülizm küresel kriz sonrasının yaygınlaşan siyasi sorunu oldu

Son küresel kriz fakirleşmeyi biraz daha artırdı. Örneğin Amerika’da nüfusun yüzde biri toplam milli gelirin önemli bir bölümünü elde etmeye başladı. Buna karşılık dar ve sabit gelire sahip kesimler her geçen gün daha fazla fakirleşmeye başladılar.

Sorun Avrupa’da da aynı. Yalnız biraz daha yumuşak bir gelişme söz konusu. Atlantik’in bu tarafında sosyal devlet anlayışı daha yaygın olduğundan, fakirleşmedeki artış çok aşırı değil. Ama işsizlikteki önlenmeyen yükseliş, başta İspanya olmak üzere güney Avrupa’yı yakıp kavuruyor.

Ocak PPK kararına ve Hazine ihalelerine dikkat

2014 yılının ilk Para Politikası Kurulu toplantısı haftaya yapılacak. Diğerlerinden faklı olarak döviz kurlarının rekordan rekora koştuğu, siyasetin gerildiği dönemdeki bu toplantıdan beklentiler yüksek.

Beklentisi olan kesimlerin arasında ithalatçılar, ihracatçılar kadar döviz borcu olan şirketler ve yabancı yatırımcılarda var. Yabancılar için birçok açıdan önemli olan bu karar, bu defa 27 Ocak’ta yapılacak Hazine ihaleleri açısından da önem taşıyor.

WSJ Türkiye'de yeralan 4 yorum

Türkiye için yüksek büyüme hikayesi bitti mi? 4 yorum

2013 Bütçesi: Dolaylı vergiler arttıkça harcama yapılıyor

Geçen yılın bütçe dengeleri olumlu. Önceki yıldan daha iyi. Faiz dışı fazla verisi de pozitif bir seyir izlemiş.

Peki, bu yapıcı performansa nasıl ulaşılmış? Gelin buna bakalım. Önemli olan, gelinen düzey sürdürülebilir mi onu anlamaya çalışalım.

Bilindiği gibi bütçeler hazırlanırken gelirler tahmin edilir. Bütçe Kanununda yer alan rakamlar kesin rakamlar değildir. Tahmin ile gerçekleşme arkasındaki resim aşağıdaki tabloda özetlendi. Beklenenden fazla gelen gelirlerin en büyükleri, TC Merkez Bankası ve kamu banklarından elde edilen temettüler. Ardından özel bütçeli kuruluşlar ile düzenleyici/denetleyici kurumların gelirlerinden alınan paylar geliyor. KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerdeki farklara alıştık, biliyoruz. Bu yıl farklı olan iki kalem damga vergisi ve harçlardaki artış.

Yakın dönemin riskleri neler?

Zengin deneyimleri olan uzman arkadaşlarla bir araya gelince, her yurtsever gibi, yaşanan olayları değerlendirmeye çalışıyoruz.

Konuşulan konuların başında dönemin riskleri oluyor. Üzerinde en çok uzlaşılanları aşağıda özetlemeye çalışacağım.

Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin net brüt ayırımı

Dışa açık ekonomilerde merkez bankaları döviz biriktirmek zorundadırlar.

Örneğin petrol ithalatçısına döviz yok demenin ne anlama geldiğini bizim nesil iyi hatırlar. Hey gidi günler hey. 1979 yılında Ankara’da deposunu doldurduğum arabaya Samsun’a kadar benzin bulamamıştım. Samsun’da park etmeye yetecek benzin kalmayınca arabayı iterek park etmiştik.

Dışa açıklık sadece dış ticarette değil, kambiyo işlemlerinde de önemli.

Büyük lokmalar boğazda kalmasın

İktisada giriş derslerinde ekonomi “kıt kaynakları doğru kullanma sanatı” olarak tanımlanır. Eğer bu tanım doğru ise, birde gelişme yolundaki ekonomideki normalden fazla kaynak ihtiyacı sorunu eklenince iş virtüözlüğe kadar gidebilir. Çünkü bu ülkelerde tasarruf yetersiz ama ihtiyaç olabildiğince çok. Düşünsenize, borçla harçla bulunan kaynaklar eğer doğru yerde kullanılmazsa oluşacak uzun dönemli zararları, kaybedilen fırsatlar nedeniyle toplum ödeyecek. Ekonominin yönetimi çok daha zorlaşacak.

Çiller ve Ecevit’in faiz lobisi tepkileri

Faiz lobisi yeniden gündeme geldi. 260 milyar dolar büyüklüğünde sıcak paraya bağımlı hale getirilmiş bir ekonomide faiz lobisi var mı yok mu tartışmaya gerek yok. Bununla beraber siyasetçilerin çok sevdiği bir konu olduğunu biliyorum.

merhaba

Tekrar merhaba

Habertürk'ten ayrıldıktan sonra dostlarım, arkadaşlarım ve okuyucularım arayıp yazılarıma devam etmem konusunda beni cesaretlendirdi. Teşvik etti.