30 Aralık 2015

Gelen yıl gideni aratacak

Adettendir, biten yılın son günlerinde yeni yıldan beklentiler sıralanır. Ben okuduklarımdan önemli gördüklerimi aşağıda özetleyeceğim. Karar her zamanki gibi size ait.

Küresel durum

  • ·      Büyüme yerinde sayacak. Yeni bir büyüme modeli bulunana kadar eskisinden hayır yok. Tüketici talebi artmıyor. Buna bağlı olarak dünya ticaretinin artışı hız kesti. Ticaret neredeyse yerinde sayıyor.
  • ·      Büyümek için altyapı projelerine yönelik bir kamu harcama modeli tartışmaları epeyi yol aldı. Böylelikle büyümeye bir ivme kazandırılmaya çalışılacak.
  • ·      ABD’nin öncülüğünde devam eden Pasifik ve Atlantik serbest ticaret müzakereleri ve korumacılık eğilimleri gelecek yılın gündemini oluşturacak.
  • ·      ABD büyümeye devam edecek. Uzmanlar AB için çok olumlu değiller. Çin’deki sıkıntılar dünyayı etkileyecek.
  • ·      FED faiz artışı devam edecek. Tartışma yıl içine iki mi, üç mü yoksa dört defa mı artış olacağına dönüştü. Ne olursa olsun faizler yukarı yönlü. Yatırım için kredi arayanların işi zor.
  • ·      Dünyada jeopolitik riskler her geçen gün artıyor. İsrail-Filistin, K. Kore, Libya, Mısır, Irak, Güney Çin Denizi, Ukrayna, Kırım, Nijerya ve hatta bazılarına göre Türkiye yakından izlenmesi gereken bölgeler. Ayrıca mülteci krizi giderecek derinleşecek.

Yükselen piyasa ekonomilerindeki (YPE) beklentiler
  • ·      Büyüme modeli bu ekonomilerde de büyük sorun. Daha fazla borçlanarak tüketmek, yatırım yapmak artık zor. Yanı sıra emtia fiyatlarındaki düşüşler ihracatçı ülkeleri olumsuz, ithalatçıları pozitif etkiliyor.
  • ·      Reel sektör, tüm YPE de aşırı borçlu. Çin dâhil her ülke bu sorunun altında eziliyor. Yükselen FED faizleri yeni borçlanmaları pahalılaştıracak.
  • ·      Maliye politikası, kamunun aşırı borçluluğu nedeniyle etkisiz eleman durumunda. Bu ekonomilere de kamu yeni altyapı yatırımı yapsın önerileri artıyor. Hazine garantisi verirseniz rahat dış borç bulursunuz deniyor.
  • ·      Para politikası ise, aşırı dolarizasyon ve FED’in faiz yükseltme sürecine girmesi nedeniyle aynı durumda. Kambiyo rejimini tamamen serbestleştiren ülkelerin para politikasını Ms. Yellen, Washington’dan belirliyor.
  • ·      Yavaşlayan dış ticaret YPE’ni kur savaşlarına itiyor. Ama sonuç etkili olamıyor. Çünkü bir YPE kurla oynadığında rakibi de aynı yönde hareket ediyor. Çünkü dünya ticaretinde rekabet inanılmaz boyutlarda. Bu bağlamda son aylarda, korumacılık eğilimlerinde ciddi artışlar gözlenmeye başlandı.
  • ·      Çin’de “hard landing” sert iniş, tehlikesi artıyor. Örneğin finansal sektördeki tahsili gecikmiş alacaklarda hızlı bir artış var. Varlık fiyatlarındaki balonlarının patlamasından korkuluyor. Böylesi bir gelişme dünya ticareti kadar YPE’lerini de olumsuz etkileyecek.
  • ·      Hindistan pozitif yönde ilerlerken, Rusya, S. Arabistan, G. Afrika ve Türkiye riskli ekonomiler olarak listeleniyor.

Ve Türkiye

  • ·      Artık enflasyon ve cari açık gibi ekonomik risklerden çok jeopolitik ve siyasi riskler ön plana çıkmaya başladı. Hem terördeki tırmanış hem de başkanlık için referandum önümüzdeki yılın en önemli konuları. Türkiye, Suriye, Irak ve Rusya gibi komşularıyla olan sorunlarını çözemeden içeride terörün zirve yaptığı bir ortamda başkanlık referandumu yaparsa işler zora girecek gibi.
  • ·      Cari açık ve enflasyondaki yükselişin devam edeceği konusunda çoğunluk hem fikir. Bunun Türkçesi faizlerin yükselmesi gerektiği.
  • ·      Dolayısıyla para politikası üzerinde artan siyasi baskılar sonlandırılmazsa ani döviz çıkışları görebiliriz.
  • ·      Reel sektördeki ve hanehalkının kredilerinde görülen hızlı artışın negatif etkileri görülmeye başlayacak. Özellikle reel sektörün dövizli borçlarındaki artışa dikkat etmekte büyük yarar var. Çünkü artık borçların geri ödenmesi zamanı geldi.
  • ·      Seçimlerde vaat edilen popülist sözlerin bütçeye etkisi yakından izlenecek. Ama ne olursa olsun kamu harcamalarının artacağı kesin. Piyasalar gelir tarafında alınacak önlemleri izleyecek.

Uzmanların bu saptamalarına benim ekleyeceğim çok fazla şey yok. Uzun yazmamak için şunu belirteyim. Eğer 2015 yılından memnun değilseniz, gelecek yıl onu çok arayacaksınız.  

Yeni yılda her şey gönlünüzce olsun.

1 yorum:

  1. Hocam çok güzel yazmışsınız yine elinize sağlık. Mutlu Yıllar!

    YanıtlaSil