Vergi ödemede “ulvi amaçlar” ve kul hakkı

30 Haziran tarihli Taraf Gazetesinde bir haber var. Bazı şirketlerin 608 milyon liralık vergi borcu silinmiş. Habere göre işin perde arkasını anlatan bir maliye bürokratı, borcun “ulvi amaçlar” için sıfırlandığını kaydetmiş.

Önce konuyu biraz açayım.

Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları, adı son aylarda sıkça geçen bazı şirketlere gitmişler. Defterleri incelemişler, 616 milyon lira vergi borcu çıkarmışlar. Yani haberde adı geçen şirketlerin ödemeleri gerekenden az vergi ödediği anlaşılmış.

Ardından şirketler yasal hakları olan uzlaşma komisyonuna başvurmuşlar. Bu komisyon Maliye bürokratlarından oluşuyor. Denetim elemanı ile şirket yetkililerini dinliyor. Denetim elemanının yanlış olarak yorumladığı uygulama hakkında şirketlerin savunmalarını dinliyor.

Yani bir tür mahkeme diyebiliriz. Eğer şirketi haklı bulursa ceza olmadığına hükmediyor. Ceza birden fazla işlem için yazılmışsa,  cezanın hepsini değil, haklı yazıldığına karar verdiği bir bölümünü uyguluyor. Taraf’ın haberinde de vergi borcunun 7 milyon liraya düşürüldüğü belirtiliyor.

Vergi uzlaşması üzerinde durulması gereken acil reform yapılması gereken bir alan. Ama ne iktidar ne de muhalefet bu konuda hiç istekli değiller. Nedeni basit. Bir siyasi rant alanı.

Ama benim üzerinde durmak istediğim işin “ulvi tarafı”

Habere göre bazı Maliye bürokratları bu ve benzeri vergi sıfırlamalarından rahatsız olunca, uygulamadan sorumlu olanlar tepki göstermişler. Muhataplarına, “Siz anlamazsınız. Bu adamlar kaç tane cami yaptırdı biliyor musun?”  gibi yorumlar yapmışlar.

Gerek bu haberden gerek duyduğum diğer uygulamalardan vergi politikalarından sorumlu olanların bu tür “ulvi amaçları” olanlara yardım edilmesini savunan bir anlayışa sahip oldukları anlaşılıyor. Eğer bu haberler ve diğer duyumlarım doğru ise çok ama çok tehlikeli bir olayla karşı karşıyayız.

Öncelikle belirteyim. Bazıları öbür dünyayı düşünüp devlete para ödemezken, diğerlerinin ödediği vergiyle devletten hizmet almaya kalkıyorlarsa, bu en basit anlamıyla kul hakkı yemektir.

Yanı sıra böylesi bir uygulamayla anayasadaki eşitlik ilkesi ihlal ediliyor, anayasal bir suç işleniyor. “Ulvi amaçları” kim nasıl belirliyor? Birine göre cami yaptırmak ulvi iken ötekine göre cem evi veya kilise yaptırmak ulvidir.

Dahası bu tür bir ayırım vergi adaletini de yok eder. Böylesi uygulamalar yaygınlaşınca ortaya şöyle bir durum çıkar: Bir bölüm vatandaş vergisini zamanında verecek, vatandaşlık görevini yapacak, ötekiler önce dini vecibeleri için harcama yapacaklar, eğer paraları kalırsa devlete vergi verecekler.

Vergi vermeyince bari kamu hizmeti de isteme

Ama biliyoruz ki, önceliği öteki dünya olan vergi vermeyenler de okula, hastaneye gidecekler. Emniyet ve savunma hizmetlerinden yararlanacaklar. Afet olursa “Bu Allah’ın bir hikmeti” deyip oturmayacak, aksine “Devlet nerede, niye gecikti?” diye yardım isteyecekler.

Devlet, yeteri kadar vergi toplayamazsa kamu hizmetlerini nasıl yapacak? Hepimiz çok iyi biliyoruz ki “Almadan veren bir Allah”. O zaman devlet almak zorunda. Vergi toplamak durumunda.

Birileri “ulvi amaçlar” nedeniyle, diğerleri “vergini TC ‘ye değil bana öde” diye devlete vergi vermezse ne olur? Vatan sevgisi olmayan, vergi vermenin bir vatan, vatandaşlık görevi olduğunu anlamayanlar çoğalırsa sonuç ne olur?

Kamudan hizmet almazlarsa, devlet harcama yapmazsa bir şey olmaz. Aksi durumda kamu açık verir. Açık veren bütçe, belediye yerli ve yabancı bankalardan borçlanır. Parası olana faiz ödenir. Onlar biraz daha zenginleşirler. Gençler işsiz kalmaya, emekliler düşük maaşlı yaşamaya vs. devam ederler.