Çok ilginç bir tesadüf: Gümrük Genelgesi ve DTH artışı

Bugün yazım çok uzun olmayacak.

Önce, daha önce bahsettiğim, gümrüklerdeki idari değişiklikle başlayayım.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, 15 Nisan 2015 tarihli bir genelge yayınladı. Hürriyet’in haberine göre, “2013 tarihli bir önceki genelgede yer alan, yolcu yanında yurda giren nakdin “risk analizi/örnekleme” yöntemiyle kontrol şartı, terörün finansmanı, kara para aklama ve Türk Parasını Koruma Kanunu’na muhalefet suçları yönünden savcılığa suç duyurusu bölümleri çıkartıldı. Son genelgede, “Mal ve hizmet ihracat bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya ‘diğer kaynaklardan’ temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbesttir. Bu nakdin beyan edilmesi zorunlu değildir, yolcu beyana zorlanamaz”.

Bu uygulamanın nedeni, zamanlaması ve sonuçlarının neler olacağı konusunda uzun yazılar yazılabilir.

Ben böylesi bir şey yapacağıma, biraz tembelliğe kaçacağım. Aşağıda size Merkez Bankası sitesinden yararlanarak hazırladığım bir tablo sunuyorum. Veriler haftalık döviz tevdiat hesaplarındaki gelişmeleri içeriyor.

Değişimi ben hesapladım.

Ne kadar ilginç değil mi?

10 Nisan ve 15 Mayıs haftalarında döviz tevdiat hesaplarında 12 milyar dolarlık artış var. Bu kısmen Euro/dolar paritesindeki değişimle açıklanabilir. Kısmen de yükselen piyasalara (EM) dışarıdan para girişindeki artışla.

Bu parayı yerliler bir yerden bulmuşlar ve mevduat olarak bankalara yatırmışlar. Nereden bulunduğunu, kaynağını ancak Nisan ve Mayıs aylarının ödemeler dengesi verileri yayınlanınca daha iyi görebileceğiz. 

Olayın diğer önemli bir yanı da, gelen paranın bankalar arası dağılımı. Eğer gelen döviz bazı bankalara yığılmamış sisteme dağılmışsa, Türkiye’ye genel bir ilgi var demektir. Bu tahminim doğru ise, artış sonraki haftalarda da devam edecektir.

Dağılım önemli. Eğer bu kadar mevduat bir veya birkaç bankada toplanmışsa ve banka son haftalarda piyasada bolca döviz satıyorsa o zaman konu biraz daha ilginçleşebilir.

Doğal olarak bunlar sadece hipotetik varsayımlar. Belki de benim hiç tahmin edemediğim başka gelişmeler vardır. Doğru cevabı, TCMB ve BDDK araştırıp bulabilir. Tüm bilgiler onlarda var.

Kamuoyuyla paylaşıp paylaşmamak onların takdirinde.

                           Kaynak: TCMB