Hazine Ocak ayında kamu kurumları sayesinde rahat borçlandı

17 Ocak tarihli yazımda, bu ay yapılan Hazine iç borçlanma ihalelerine dikkatinizi çekmiştim. İhalesi yapılan uzun vadeli kağıtlarda yabancıların ağırlığının fazla olduğunu belirterek, risk iştahlarının yılın kalan bölümündeki gelişmelere ışık tutacağını vurgulamıştım.

Bu bağlamda, Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı toplantının özel önem taşıdığını ısrarla belirtmiştim. Toplantı sıradan kararlarla sona erdi.

Ardından dolardaki tırmanış hızlandı.

Doların ateşi aşırı yükselince TCMB acele bir açıklama yaparak, Para Politikası Kurulu’nun, bu akşam olağanüstü toplanacağını duyurdu. Benim dikkatimi çeken şey, açıklamanın yapıldığı saatti. Dün yapılan Hazine ihalelerinin sonuçları alındıktan sonra kamuoyu olağanüstü toplantı yapılacağı konusunda billgilendirildi.

Bu satırların yazıldığı saatlerde toplantının sonuçları bekleniyor.

Açıklama beklerken, sonucunun yaratacağı etkiler açısından, bir kaç konuyu hatırlamakta yarar var.

İlk önce, dünyada yükselen piyasa ekonomilerinden  çıkışın başladığını belirteyim. Bizim de içine bulunduğumuz kırılgan beşli başta olmak üzere, sıcak para yatırımcıları hisse senedi ve kamu kağıdı gibi varlıkları satmaya başladılar.

Bizde buna ek olarak iç siyasi koşullarda yaşanan ve yabancılarca anlaşılması güç gelişmeler de risk hesaplarına tuz biber ekiyor.

Böylesi bir ortamda ocak ayında yapılan iç borç ihalelerinin sonuçları Merkez Bankası’nın bu kadar heyecanlanmasının bir nedeni olabilir.

Çünkü piyasalarda azalan kamu kağıdı alma iştahı gözleniyor.

Hazine toplam 10,5 milyar liralık satış yaparak programladığı borçlanmayı gerçekleştirdi. Bunun 3,7 milyar liralık bölümünü kamu kurumlarına Rekabetçi Olmayan Teklifle (ROT) sattı. Kalan 6,8 milyar liralık kağıdı da bankalar aldı.

Buraya kadar her şey normal. Ancak, itfası gelen kağıtlara, Hazine’nin yaptığı ödemelere bakmadan kesin bir karar vermemek lazım. Ocak ayında geri ödeme zamanı gelen, vadesi dolan toplam 12,1 milyar liralık kağıdın 2,6 milyar liralık bölümü kamu kurumlarına ait. 9,5 milyar liralık kısmı da bankalara.

Bu durumda bankalar Hazine’den aldıkları 9,5 milyar liranın 6,8 milyar lirasını yeni borç için geri vermişler. Yaklaşık 2,7 milyar lira kasalarına girmiş. Bununla şirketler kesimine ucuz kredi verirlerse, para Türkiye’de kalırsa iyi.

Ancak kamu kurumları için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Onlar, Hazine’den aldıkları 2,6 milyar liraya 1 milyar lira kadar ek kaynak yaratarak yeni Hazine kağıtlarından almışlar. Kamuda en büyük Hazine kağıdı alıcısı İşsizlik Sigortası Fonu.

Kısacası bankaların göstermediği ilgiyi kamu kurumları göstermiş ve Hazine’yi rahatlatmış.

Rahatlatmış diyorum çünkü, yeniden ihraç edilen kağıtların faizlerinde önemli artışlar var. Bazı kağıtların faizi bir önceki ihaleye oranla yüzde 77 oranında artmış. Yüksek ROT teklifleri olmasaymış faizlerdeki artış daha fazla olabilirmiş.

Bu tür gelişmeler borçlanma açısından sürdürülebilir bir durum değil.

Sürecin daha da kötüleşmemesi için ilk önce bu akşam alınacak TCMB kararı büyük önem taşıyor. Ama tek başına yetmez, onu diğer politika kararları izlemeli.